Η φιλοσοφία του Σωκράτη (469-399 π.Χ.)
Από τη Δήμητρα Αθανασάκου, Ψυχολόγο, Ψυχοθεραπεύτρια *
Ο
Σωκράτης πίστευε ότι ο καλύτερος τρόπος να ζει κανείς ήταν να
επικεντρωθεί στην αυτο-εξέλιξη και όχι στο κυνήγι του υλικού πλούτου.
Ο
φιλόσοφος Σωκράτης παραμένει ένα αίνιγμα, όπως άλλωστε υπήρξε και όσο
ζούσε. Παρόλο που δεν άφησε ούτε δείγμα συγγράμματος, θεωρείται ακόμα
και σήμερα ένας από τους φιλοσόφους που άλλαξαν για πάντα το πώς
αντιλαμβανόμαστε την φιλοσοφία και επηρέασε σχεδόν όλες τις υπόλοιπες
φιλοσοφικές σχολές. Πέρασε τη ζωή του στις αγορές και του δρόμους της
Αθήνας και θεωρούσε ότι τα χωράφια και τα δέντρα δεν έχουν κάτι να του
πουν. Ό,τι ξέρουμε για αυτόν το γνωρίζουμε μέσω άλλων, όπως τον Πλάτωνα,
τον Ξενοφώντα και τον Αριστοτέλη. Η ζωή του θεωρείται παράδειγμα προς
μίμηση για μια φιλοσοφική ζωή – όπως εξάλλου και ο θάνατός του. Είναι
πολύ δύσκολο όμως να διακρίνουμε τον ιστορικό Σωκράτη, από τον Σωκράτη
όπως τον παρουσιάζει κάθε ένας που γράφει γι’ αυτόν, που τελικά έχει
δημιουργηθεί μια κατάσταση γνωστή ως το “Σωκρατικό πρόβλημα”. Δεν έχουμε
τον αληθινό Σωκράτη, αλλά τις πολλές ερμηνείες που αναπαριστούν έναν
θεωρητικά πιθανό Σωκράτη.
Ξέρουμε
πάντως ότι ήταν γιος του Σωφρονίσκου και της Φαιναρέτης από το δήμο της
Αλωπεκής. Παντρεύτηκε σε μεγάλη ηλικία την Ξανθίππη κι έκαναν 3 παιδιά.
Στις φιλοσοφικές του έρευνες τον παρακολουθούσαν πολλοί, κυρίως νέοι
και σχηματίστηκε γύρω του ένας όμιλος, που δεν αποτελούσε όμως σχολή,
γιατί ο Σωκράτης δεν δίδαξε συστηματικά, αλλά διαλεγόταν σε κάθε σημείο
της πόλης, με ανθρώπους κάθε κοινωνικής τάξης. Σε αντίθεση με τους
σοφιστές δεν έπαιρνε χρήματα από τους μαθητές του.
