Η Πτώση....Ένα Πανάρχαιο Σφάλμα..

« Χρύσεον μεν πρώτιστα γένος μερόπων ανθρώπων Αθάνατα ποίησαν ολύμπια δώματ’ έχοντες. Οι μεν επί Κρόνου ήσαν, ότ’ ουρανώ εμβασίλευεν∙ Ως τε θεοί δ’ έζωον ακηδέα θυμόν έχοντες, Νόσφιν άτερ τε πόνων και οιζύος∙ ουδέ τι δειλόν Γήρας επήν, αιεί δε πόδας και χείρας ομοίοι Τέρποντ’ έν θαλίησι, κακών έκτοσθεν απάντων∙ Θνήσκον δ’ ως θ’ ΄ύπνω δεδμημένοι∙ εσθλά δε πάντα Τοίσιν έην∙ καρπόν δ’ έφερε ζείδωρος άρουρα Αυτόματη, πολλόν τε και άφθονον∙ οι δ’ εθελημοί Ήσυχοι εργ’ ενέμοντο εν εσθλήσι πολέεσι.»

(Ζητώ συγνώμη, για την μονοτονική απόδοση του κειμένου.)

Ο Ησίοδος μας μιλά για την χρυσή εποχή κατά την οποία η ανθρώπινη φύση ήταν αρμονική και ισορροπημένη. Ο ποιητής διαισθάνθηκε, δηλαδή ανακάλεσε δια μέσου της ψυχικής του μνήμης, την εποχή εκείνη για την οποία τόσοι άλλοι ποιητές και προφήτες μιλούν.
Αυτού του είδους η ανθρώπινη φύση και αυτού του είδους η ανθρώπινη κοινωνία υπήρξε σε εποχή που διαφεύγει από την αρμοδιότητα της κοινής Ιστορίας, όχι όμως και της ψυχικής μνήμης. Στην μνήμη αυτή οφείλονται όλες οι παραδόσεις γύρω από την Εδέμ, οι οποίες, λίγο πολύ, συμφωνούν μεταξύ τους άλλοτε εξαγγελλόμενες από ποιητές, και άλλοτε από φιλοσόφους και προφήτες που θεμελιώνουν θρησκεύματα.
Σε αυτή την χρυσή εποχή, ο άνθρωπος είχε φτάσει μετά από μια μακραίωνη εξέλιξη στο ύψος της τελειότητας που συνεπάγεται η αρμονική και ιεραρχική διάταξη των τεσσάρων συνθετικών της φύσης του. Η σφαίρα του σώματος και της διάνοιας υπάκουε στην σφαίρα της ψυχής και του πνεύματος, και έτσι η τετρακτύς (σώμα, νους, ψυχή, πνεύμα) αποτελούσε τον παράδεισο. Από το ύψος αυτό ο άνθρωπος έπεσε όταν καταστράφηκε αυτή η ιεραρχία. Όμως η παλινόρθωσή της εγγυάται την επανάκτηση της Εδέμ, δηλαδή την έλευση της Βασιλείας των Ουρανών.
Στην αρμονική τετρακτύ το πνεύμα αποτελεί το κέντρο, δηλαδή τον Θεό, το δε σώμα αποτελεί την περιφέρεια, δηλαδή τον όφη. Μεταξύ της περιφέρειας και του κέντρου είναι ο νους και η ψυχή. Η αρμονία της τετρακτύος διατηρείται για όσο διάστημα η ψυχή έχει στραμμένη την προσοχή της στο Πνεύμα και οδηγεί τον Νου προς το κέντρο, ούτως ώστε το σώμα να χρησιμεύει σαν όργανο που υπηρετεί τα λοιπά τρία συνδετικά.

Αιθέρας, το πέμπτο στοιχείο

Γιώργος Στάμκος

Αν και θεωρείται επιστημονικά «νεκρός» εδώ κι έναν αιώνα, ο Αιθέρας (Aether) εμφανίζεται και πάλι στο προσκήνιο ως μια θεωρία για την ερμηνεία της ανεξήγητης «θάλασσας ενέργειας» και του «κοχλάζοντος κενού», που μας περιβάλει. Από την αρχαιότητα μέχρι τις αρχές του 20ου αιώνα ο Αιθέρας αποτελούσε το τελευταίο κρίκο που συνέδεε τη Φυσική με τη μεταφυσική.

Στην αρχαιότητα πίστευαν πως όλος ο κόσμος ήταν γεμάτος από ένα υλικό λεπτό, αέρινο, σχεδόν άυλο, που οι Έλληνες ονόμαζαν Αιθήρ, οι Ινδοί Πράνα και οι Κινέζοι Τσι. Ο Πυθαγόρας πίστευε στην ύπαρξη του αιθέρα ως «πέμπτο στοιχείο» της Φύσης, ενώ οι ανατολικοί πολιτισμοί αποκαλούσαν το ίδιο στοιχείο Ακάσα (Akasha). Ο Αριστοτέλης υποστήριζε πως εκτός από τα τέσσερα στοιχεία (Γη, Ύδωρ, Αήρ και Πυρ) υπήρχε στη Φύση και ο Αιθήρ. Σύμφωνα με την άποψη του ο ουρανός διέφερε θεμελιακά από τον κόσμο, καθώς αποτελούνταν από ένα πέμπτο στοιχείο, τον αιθέρα, που ήταν και η «πέμπτη ουσία» της Φύσης (εξού και η λέξη πεμπτουσία). Ο Αριστοτέλης οδηγήθηκε σ’ αυτό το συμπέρασμα επειδή παρατήρησε πως όλα τα ουράνια σώματα είναι φωτεινά, διαγράφουν ατέρμονους κύκλους, είναι άφθαρτα κι αμετάβλητα. Επομένως κάποια άγνωστη μορφή ενέργειας θα έπρεπε να είναι υπεύθυνη γι’ αυτό.

Στους αιώνες που ακολούθησαν οι αλχημιστές, που αναζητούσαν την «πεμπτουσία», κράτησαν ζωντανή τη θεωρία του Αιθέρα. Στις συμβολικές απεικονίσεις των αλχημιστών ο Αιθέρας αντιπροσώπευε πάντα το κεφάλι (το «πέμπτο άκρο» του σώματος), ενώ τα υπόλοιπα στοιχεία αντιπροσωπεύονταν από τα άλλα τέσσερα άκρα (χέρια και πόδια). Σύμφωνα μ’ αυτούς τους συμβολισμούς ο Αιθέρας θεωρούνταν ανώτερο στοιχείο της Φύσης και η «αιθερική» κατάσταση ως ένα από τα ανώτερα επίπεδα του «πνευματικού σώματος».

Στους επιστημονικούς και φιλοσοφικούς κύκλους η θεωρία του Αιθέρα γνώρισε και πάλι διάδοση τον 17^ου αιώνα. Ο Ολλανδός αστρονόμος Κρίστιαν Χούχενς (Christiaan Huygens, 1629-1695) πίστευε ότι στο διαστημικό κενό υπήρχε ένα αδιόρατο ρευστό, που «κυμάτιζε» τα φωτόνια, όπως ανάλογα ο αέρας δημιουργούσε κύματα για τη διάδοση του ήχου. Το υλικό αυτό το ονόμασεΑιθέρα, από τον Αριστοτέλη. Την ίδια άποψη υιοθέτησαν ο Καρτέσιος, ο Κοπέρνικος και ο Νεύτωνας. Μάλιστα ο τελευταίος υποστήριξε ότι υπήρχε Αιθέρας, προκειμένου να ικανοποιήσει την ανάγκη του για ένα «ακίνητο σύστημα αναφοράς» έτσι ώστε να εξηγήσει την κίνηση των ουράνιων σωμάτων