Η προσωπικότητα αναφέρεται
στους χαρακτηριστικούς τρόπους που ο κάθε άνθρωπος σκέφτεται,
αισθάνεται, συμπεριφέρεται. Η προσωπικότητα είναι ένα σύνολο που έχει
συνοχή και είναι σχετικά (όχι απόλυτα) σταθερό διαχρονικά και
διαπεριστασιακά. Συνήθως οι άνθρωποι όταν αναφέρονται στην προσωπικότητα
αναφέρονται κυρίως σε αξιολογικά κριτήρια, π.χ «είναι καλός
χαρακτήρας», «έχει ενδιαφέρουσα προσωπικότητα».
Οι
επιστήμονες από την άλλη πλευρά όταν χρησιμοποιούν τον όρο
προσωπικότητα αναφέρονται στους τομείς που πρέπει να ερευνηθούν καθώς
επίσης και στους τρόπους έρευνας κι αξιολόγησης της προσωπικότητας.
Έχουν προταθεί πολλοί ορισμοί και πολλές θεωρίες για την διαμόρφωση και την οργάνωση της προσωπικότητας.Διάφορες θεωρίες έχουν ασχοληθεί με θέματα όπως:
- τα χαρακτηριστικά ενός ανθρώπου και την μεταξύ τους συνάφεια, π.χ. «είναι εργατικός, έντιμος, συνεπής, υπομονετικός».
- τους καθοριστικούς παράγοντες που συνεισφέρουν στη ανάπτυξη μιας συγκεκριμένης προσωπικότητας, π.χ. σε ποιο βαθμό και με ποιον τρόπο αλληλεπιδρούν τα γονίδια και το περιβάλλον .
- τις αιτίες και τα κίνητρα της συμπεριφοράς ενός ανθρώπου, π.χ. «Γιατί είναι καλός μαθητής; Για να ευχαριστήσει τους γονείς του, για να κάνει επίδειξη στους φίλους του, ή γιατί αξιοποιεί κάποιο ταλέντο του;»
Υπάρχουν πολλές «διαμάχες» και διάφορα ερωτήματα γύρω από την προσωπικότητα. Μερικά από αυτά είναι:
